"İşçinin sorumluluğu" başlıklı TBK md.400 hükmü şöyledir;
"İşçi, işverene kusuruyla verdiği her türlü zarardan sorumludur.
Bu sorumluluğun belirlenmesinde; işin tehlikeli olup olmaması, uzmanlığı ve eğitim gerektirip gerektirmemesi ile işçinin işveren tarafından bilinen veya bilinmesi gereken yetenek ve nitelikleri göz önünde tutulur."
Bu düzenleme, borcun hiç veya gereği gibi ifa edilmemesini düzenleyen TBK md.112'nin özel bir türüdür.
İşveren, işçinin sözleşmeyi ihlal ettiğini ve uygun illiyet bağını ispat etmesi halinde, işçi kendisine kusur yüklenemeyeceğini ispat edememesi halinde zarardan sorumlu olacaktır. İşçinin TBK md.400'e göre sorumlu olması için, sözleşmeyi ihlal eden fiilin yanında, işverenin bu nedenle uğradığı zararın varlığının ispatı yeterlidir. Bu zarar "Sözleşmeye Aykırılıktan" doğan zarar olduğundan; menfi veya müspet zarar olabileceği gibi, fiili zarar ve mahrum kalınan kar şeklinde de ortaya çıkabilir.
Sözleşmeye aykırılık olması nedeniyle, işçinin sözleşmeden doğan yükümlülüğünü ihlal ettiğini ispat etmesi gereken işverendir. Buna karşılık, borçlunun kusurlu olduğu karine olarak kabul edildiğinden (TBK md.112, 400) sözleşye aykırı davrandığı iddia edilen işçinin kusursuz olduğunu kendisinin ispatlaması gerekir. Bu nedenle öncelikle işverenin, işçinin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini ihlal ettiğini ispat etmesi, bu ispat üzerine işçinin söz konusu ihlalin kusurundan kaynaklanmadığını ispat etmesi gerekecektir.
İçinin iş sözleşmesini ihlal edip etmediğinin tespitinde, sadece asli edim yükümlülükleri değil, kanundan veya dürüstlük kuralından doğan yan edim yükümlülükleri ile yan yükümlerin de dikkate alınması gerekir. (Y9HD, 12/05/2008, 35915/12012; BAYCIK, sf.37)
Hakim zarar miktarını belirlerken TBK md.400/2 ve 51/1'de belirtilen kriterleri dikkate alacaktır.
Oluşan zarar sonucu sigorta tarafından işverene ödenen bir bedel varsa, işverenin zararından düşülecektir.
Son olarak, Pazarlamacı ile ilgili TBK md.451 hükmünü belirtmekte fayda görüyorum:
"Pazarlamacıların, müşterilerin ödememelerinden veay diğer yükümlülüklerini ifa etmemelerinden sorumlu olacağına ya da alacağın tahsili için yapılacak masrafları tamamen veya kısmen karşılayacağına ilişkin anlaşmalar, kesin olarak hükümsüzdür.
Pazarlamacı, kendi müşteri çevresiyle işlem yapıyorsa, müşterilerin borçlarını ifa etmemesi durumunda, işverenin her bir işlemde uğrayacağı zararın dörtte birini geçmemek üzere karşılamayı, uygun bir ek komisyon kararlaştırılması koşuluyla yazılı olarak üstlenebilir.
Sigorta sözleşmelerinde aracılık yapan pazarlamacılar, bir primin tamamının veya bir kısmının ödenmemesi sebebiyle, bunun tahsili için dava veya icra takibi yoluna başvurulması durumunda, bu amaçla yapılacak masrafların en çok yarısını karşılayacaklarını, yazılı olarak istlenebilirler."
***Yard.Doç.Dr. Gaye Baycık'ın "Türk-İsviçre Hukukunda İşçinin Hukuki Sorumluluğu" eserinden alınmıştır. (Yetkin Yayınları, Ankara, 2015)
Sitemizdeki tüm yazı ve makalelerin telif hakları tarafımıza ait olup, kaynak ve site adresimiz belirtilerek kullanılabilir.
